نکات قابل توجه زندگی ملاسلطان محمد گنابادی

▪ نحوه تولد ملاسلطان بحث بر انگیز است. او حدود ۲سال پس از مفقود شدن پدرش به دنیا آمد.

▪ هجوم مردم تهران برای قتل ملاسلطان به جرم «بـابی گری» و فرار او به شـهر مشهد

▪ رابطه تنگاتنگ با دربار قاجار و ارسال مبالغ هنگفت از دربار به گناباد

▪ نداشتن اجازه قطبیت و جانشینی از محمد کاظم سعادت علیشاه (قطب پیشین)

▪ نصب فرزندش ملاعلی به جانشینی در حالی که او از اراذل و اوباش گناباد بود.

▪ حمایت شیخ عبدالله حائری(جاسوس انگلیس) از ملاسلطان

▪ صدور حکم ارتداد ملاسلطان از جانب فقهای عصر من جمله آخوند خراسانی

▪ تعیین جایزه برای قتل او توسط متشرعین گناباد

▪ کشته شدن ملاسلطان در مستراح منزل خود توسط یکی از مریدانش

علامه محلاتی، کشف الاشتباه، ص۲۴۳

بنابر گفتار نیکیتین[۱] ملاسلطان عقائد بابیه و علی اللهی و صوفیه را با هم تلفیق کرد و طریقتی به نام خود یعنی سلطان علیشاهی وضع نموده است.[۲] به تدریج دعاوی عجیب ملاسلطان در محافل علمی منتشر شد و علما و متشرعین او را به عنوان شخصی منحرف شناختند. از همین رو، سه مرتبه ترور ناموفق را از سر گذراند.[۳] مراجع تقلید در برابر او موضع سرسختانه ای گرفتند؛ چنانچه آیت الله میرزا محمد تقی شیرازی (میرزای شیرازی دوم) می گفت: “ملاسلطان دزد دین است از وی اجتناب کنید، دوری نمایید، دوری نمایید”.[۴] نهایتاً فتوای آخوند خراسانی در تکفیر و مهدور الدم خواندن ملاسلطان به گوش متشرعین بیدخت می رسد و یکی از دراویش در سنه ۱۳۲۷ هـ.ق او را (در سن ۷۶ سالگی) خفه کرده و جنازه اش را در چاه مستراح منزلش رها می کند.[۵]

برای مطالعه بیشتر در مورد شخصیت ملاسلطان می توان به کتاب “در خانقاه بیدخت چه می گذرد“ مرحوم محمد مدنی مراجعه کرد.

[۱] Basile P. Nikitine

[۲] .سلسله های صوفیه ایران، مدرسی چهاردهی، ص ۳۰۷، به نقل از ترجمه عربی دائره المعارف الاسلامیه، ج ۱۵، ص ۴۷

[۳] .نابغه علم و عرفان، سلطان حسین گنابادی، ص ۱۳۹

[۴] .محمد مدنی، در خانقاه بیدخت چه می گذرد، ص ۷۹

[۵] . آیت الله حاج شیخ محمد مدنی، در خانقاه بیدخت چه می گذرد، ص ۱۷۳ :

“واقعیت آن است که جعفر (بیدختی) از مریدان سلطان محمد بوده است ولی مکررا کارهای خلافی را از آقازاده او یعنی نورعلیشاه مشاهده می کند و چون در خانه سلطان محمد خدمت می کرده است بر اسرار زندگی ملاسلطان محمد آگاه بود.”